SiRM analyse… concentratie van complexe ingrepen kan ruim 200 sterftegevallen per jaar voorkomen

Als je iets veel doet, is de kans groter dat je er goed in wordt. Met dat adagium in het achterhoofd, hebben we in kaart gebracht hoeveel sterftegevallen vermeden worden door complexe zorg te concentreren.

Lees hier het hele onderzoek

Lees hier dit hele bericht concentratie van complexe ingrepen kan meer dan 200 sterftegevallen vermijden

De Nederlandse normen voor het minimum aantal behandelingen bepalen de concentratie van complexe behandelingen. Deze normen zijn relatief laag vastgesteld. Uit medisch wetenschappelijke literatuur blijkt dat bij hogere aantallen complexe behandelingen, de sterftekans verder daalt. Zeker in een klein, dichtbevolkt land als Nederland, kan concentratie verder worden doorgevoerd.

We hebben de verwachte sterfte berekend voor de mate van concentratie van acht ingrepen waaronder operatie aan de halsslagader en bij slokdarmkanker. Daarbij gebruikten we ruim zeventig wetenschappelijke studies naar de relatie van het jaarlijks aantal ingrepen per ziekenhuis en verwachte sterfte. Deze artikelen laten allemaal bij hogere volumes een lagere sterftekans zien.

Ons model verhoogt stapsgewijs de concentratie, met per stap zo min mogelijk toename van reistijd. Het resultaat hiervan is dat we met gemiddelde reistijdtoename van twintig minuten ongeveer honderd sterftegevallen minder verwachten. Twee derde hiervan wordt al bereikt met zeven minuten extra reistijd. Vervolgens is gecorrigeerd voor de zestig procent lagere sterftekans bij de onderzochte ingrepen in Nederland.

Om deze lagere sterfte te bereiken, zouden wetenschappelijke verenigingen de minimumnormen moeten verhogen. Die liggen nu veelal op twintig tot vijftig ingrepen per centrum per jaar terwijl kwaliteitsverbetering doorgaat bij hogere volumes.

In Nederland is verdere concentratie van complexe zorg goed mogelijk. De huidige concentratie gaat niet veel verder dan enkele malen de minimumnorm. Er is de afgelopen jaren nauwelijks verder geconcentreerd. De lagere sterftekans weegt ruimschoots op tegen extra reistijd. Er is na concentratie nog voldoende concurrentie; mogelijk neemt die zelfs toe. Ook op andere kwaliteitsmaten verbetert de zorg waarschijnlijk bij verdere concentratie. Bovendien draagt concentratie bij aan efficiëntie, al zijn er wel transitiekosten en weerstand. In de praktijk van concentratie moet rekening gehouden worden met voor- en nazorg en bestaande infrastructuur.